راههای مرموز گسترش سرطان در بدن، فرآیندی که به عنوان متاستاز شناخته میشود، همان چیزی است که میتواند سرطان را به دشمنی سخت برای انسان تبدیل کند. محققان دانشگاه پرینستون برای مدت بیش از ۱۵ سال روی یک ژن مطالعه کردهاند که توانایی متاستاز را در انواع سرطانها دارد. آنها اکنون این ژن را «گلوله نقرهای» مینامند و امید دارند که بتوانند در آیندهای نه چندان دور، با آزمایشهای بالینی روی موشها، آن را غیرفعال کنند.
سرطان یکی از علل اصلی مرگومیر در جهان است و همین موضوع، دلیل خوبی است تا دانشمندان برای از بین بردن آن تلاش کنند. با اینکه شیمی درمانی و یا جراحی ممکن است در از بین بردن تومور اولیه موثر باشد، سلولهایی که جدا شدهاند میتوانند به صورت پنهانی راه خود را در اطراف باز کنند و مدتها بعد تومورهای جدیدی را ایجاد کنند.
«مینهونگ شن»، یکی از اعضای تیم تحقیق میگوید: «سرطان سینه سالانه باعث مرگ بیش از ۴۰,۰۰۰ نفر در ایالات متحده میشود. بیماران به درمانهایی مانند شیمی درمانی و ایمنی درمانی پاسخ نمیدهند. ما در این تحقیق مجموعهای از ترکیبات شیمیایی را شناسایی کردیم که میتواند بهطور قابل توجهی پاسخ بدن به درمانها را افزایش دهند.»
این کشف ریشه در تحقیقات سال ۲۰۰۴ دارد که در آن دانشمندان ژنی را شناسایی کردند که «متادرین» نام دارد و حدود یک سوم تومورهای سرطان سینه، سطوح بسیار بالایی از این ژن را تولید میکنند. این ژن نه تنها در فرآیند متاستاز نقش دارد، بلکه مقاومت تومور در برابر شیمی درمانی را نیز افزایش میدهد. با انجام مطالعات بیشتر مشخص شد که این ژن در انواع دیگر سرطانها مانند پروستات، ریه، روده بزرگ، کبد و سایر سرطانها نقش اساسی دارد.
ساختار کریستالی متادرین بدین صورت است که دارای یک جفت برآمدگی شبیه به انگشتان است که با دو سوراخ در سطح ژن با نام SND1 بهم متصل شدهاند.
از آنجا که متادرین با مقاومسازی تومور در برابر شیمی درمانی، زنگهای هشدار طبیعی علائم بدن به علت حضور جسمی همانند تومور را غیرفعال میکند، دانشمندان باید به دنبال راهی میبودند تا فعالیتهای متادرین را کنترل کنند. این تیم در تلاش است تا با پالایش ترکیباتی دارویی، ارتباط میان متادرین و SND1 را کاهش دهد و بدین ترتیب کارایی این ژن در حفظ تومور سرطانی از بین برود.
شن میگوید: «تاکنون ترکیباتی را شناسایی کردهایم که در برابر سرطان بسیار موثر هستند. ما در حقیقت به دنبال مسیرهای اثرگذاری متادرین روی بافت بدن هستیم تا با حمله به آنها به کمک دارو، تومورهای سرطانی را موثرتر از پیش درمان کنیم.»