سازمان ملی هوانوردی و فضایی ایالات متحده (ناسا) به عنوان بخشی از ماموریت «SpaceX Crew-4» که اخیرا به ایستگاه فضایی بین‌المللی پرتاب شد، آزمایشی را برای ساخت شبکیه مصنوعی چشم پیش می‌برد.
ناسا در این پروژه با «Farmington»، یکی از زیرمجموعه‌های شرکت «LambdaVision» همکاری داشته است که شبکیه‌های مصنوعی بر پایه پروتئین را طراحی کرده و توسعه می‌دهند. ناسا قصد دارد از 200 لایه پروتئین نازک برای توسعه شبکیه مصنوعی در فضا استفاده کند.
همکارای آژانس فضایی با LambdaVision در سال 2020 آغاز شد، زمانی که ناسا بودجه 5 میلیون دلاری برای ساخت شبیکه بر پایه پروتئین درنظر گرفت. بدین ترتیب، LambdaVision از یک ماژول متعلق به آزمایشگاه «CubeLab» شرکت فضایی «SpaceTango» استفاده می‌کند تا لایه‌های پروتئین را روی هم قرار دهد و شبکیه را ایجاد کند. این شبکیه به افراد مبتلا به بیماری‌های چشمی مانند «دژنراسیون ماکولا» و «رتینیت پیگمانتوزا» که توانایی شبیکه چشم‌هایشان افت کرده است، کمک می‌کند بینایی بهتری داشته باشند.
این شبکیه برای تشخیص نور از پروتئین فعال شده با نور «باکتریورودوپسین» استفاده می‌کند که آن را می‌توان به نوعی تقلید از چشم انسان دانست. اما چرا دانشمندان ناسا تلاش دارند آن را در فضا تولید کنند؟
در تلاش برای ساخت این شبکیه روی زمین، گرانش سبب وجود ناخالصی و افت کیفیت می‌شود. CubeLab ادعا کرده است کل فرآیند ساخت خودکار است و می‌توان آن را به صورت یک مستند از زمین تماشا کرد.
برای آنکه شبکیه ساخته شده مورد استفاده باشد، باید پس از ساخت نور را با همان دامنه جذب کند که چشم انسان در طول فرآیند بینایی نور را جذب می‌کند. شبکیه داخلی‌ترین قسمت چشم است و مسئول تبدیل نور به سیگنال‌هایی است که مغز قادر به پردازش آن‌هاست.
در جلسه توجیهی ناسا برای ماموریت Crew-4، «هایدی پریس» دانشمند ایستگاه فضایی بین‌المللی جزئیاتی را در مورد این آزمایش توضیح داد. او گفت: «محموله‌ای که توسط این ماموریت به فضا فرستاده می‌شود، سومین محموله مرتبط با این آزمایش است. دو محموله قبلی آزمایشات موفق و قابل قبولی را انجام دادند. در این دو آزمایش موفق شدیم تا دویست لایه پروتئین را روی یکدیگر قرار دهیم تا به ساخت شبکیه مصنوعی چشم نزدیک شویم.»
ایستگاه فضایی به علت اینکه فاقد اثرات گرانشی همانند زمین است، محل خوبی برای انجام برخی آزمایش‌های پزشکی است. دانشمندان در تلاش هستند تا فناوری‌های فوق‌العاده پیچیده خود را در این ایستگاه گسترش دهند.