ستاره‌های تاریک؛ کلید افشای راز تولد نخستین ستارگان جهان

دانشمندانی که با تلسکوپ فضایی جیمز وب کار می‌کنند، در اوایل سال ۲۰۲۵ سه جرم نجومی غیرمعمول را کشف کردند که ممکن است نمونه‌هایی از «ستاره‌های تاریک» باشند. مفهوم ستاره‌های تاریک مدتی است که مطرح شده و می‌تواند درک دانشمندان از چگونگی شکل‌گیری ستاره‌های معمولی را تغییر دهد. با این حال، نام آن‌ها تا حدی گمراه‌کننده است.

به گزارش ایسنا، «ستاره‌های تاریک» از آن دسته نام‌هایی است که در نگاه اول، به‌درستی ماهیت پدیده‌ای را که توصیف می‌کند، نشان نمی‌دهد. ستاره‌های تاریک دقیقا ستاره نیستند و قطعا هم تاریک نیستند. «تاریک» در این نام به روشنایی این اجرام اشاره ندارد، بلکه به فرایندی اشاره می‌کند که باعث درخشیدن آن‌ها می‌شود. فرایندی که توسط ماده‌ای اسرارآمیز به نام «ماده‌ تاریک» هدایت می‌شود. اندازه بسیار بزرگ این اجرام، طبقه‌بندی آن‌ها به‌عنوان ستاره را دشوار می‌کند.

چه چیزی ماده تاریک را «تاریک» می‌کند؟

به نقل از اسپیس، ماده تاریک که حدود ۲۷ درصد از محتوای جهان را تشکیل می‌دهد، اما نمی‌توان آن را به‌طور مستقیم مشاهده کرد، ایده‌ای کلیدی در پس پدیده ستاره‌های تاریک است. اخترفیزیکدانان نزدیک ..

رصد نادر یک «ابرگران‌نواختر» در آسمان

ستاره‌شناسان انفجاری نادر در دل انفجاری دیگر را مشاهده کردند که به سوپرکیلونوا (superkilonova) یا «ابرگران‌نواختر» اشاره دارد.

به گزارش ایسنا، یک انفجار کیهانی عجیب ممکن است اولین «ابرگران‌نواختر» یا «سوپرکیلونوا» را نشان دهد که ترکیبی از یک ابرنواختر و برخورد یک ستاره نوترونی است.

به نقل از آی‌ای، جهان ممکن است یک عملیات تودرتوی کیهانی را که شامل یک انفجار درون یک انفجار دیگر است، به نمایش گذاشته باشد که به روش جدیدی برای تولید سنگین‌ترین عناصر اشاره دارد.

وقتی ستارگان بزرگ می‌میرند، به صورت «ابرنواختر»(supernova) منفجر می‌شوند و عناصری مانند کربن و آهن را در فضا پراکنده می‌کنند.

وقتی ستارگان نوترونی با هم برخورد می‌کنند، «گران‌نواختر»(kilonova) آزاد می‌کنند و عناصر سنگین‌تری مانند طلا و اورانیوم تولید می‌کنند. این رویدادهای نادر به ساخت سیارات، ستارگان و در نهایت خود حیات کمک می‌کنند.

«گران‌نواختر» یا «ابرنواخترِ فرآیندِ R» یا «کیلونوا» یک رویداد ستاره‌شناسی گذراست که در سامانه‌های دوتایی فشرده رخ می‌دهد و طی آن یک ستاره نوترونی با یک سیاه‌چاله یا یک ستاره نوترونی دیگر ممتزج می..

سال ۲۰۲۵، جلوه‌ای از قدرت و تاب‌آوری جهان علم

ساخته شده توسط هوش مصنوعی

در سال ۲۰۲۵، اختلالات بزرگی در نظام علمی جهانی رخ داد، اما در کنار آن، نقاط روشن بزرگی در حوزه سلامت، کشف، نوآوری و همکاری‌های پژوهشی دیده شد.

به گزارش ایسنا، سال آشوب. این همان چیزی است که بسیاری از پژوهشگران در ایالات متحده از سال ۲۰۲۵ یاد می‌کنند. کاهش بودجه‌های فدرال و نیروی کار دولتی، تهدیدهای سیاسی علیه دانشگاه‌های آمریکا، سخت‌گیری‌های مهاجرتی و خروج این کشور از سازمان‌های جهانی، پژوهش در بسیاری از حوزه‌ها را متوقف کرده و چشم‌انداز بزرگ‌ترین حامی علم در جهان برای دهه‌ها را تغییر داده است.

به نقل از نیچر، در سراسر جهان، فشارهای مالی، دخالت‌های سیاسی و افزایش ملی‌گرایی، بار سنگینی بر دوش نظام علمی گذاشته‌ است؛ نظامی که خود بر استقلال، گشودگی و تنوع استوار است.

با این حال، هنوز موارد زیادی برای جشن گرفتن وجود دارد که در داستان‌های دانشمندان و نوآورانی که در فهرست «۱۰ چهره علمی سال ۲۰۲۵» معرفی شده‌اند، آشکار است. برخی برای ارزش‌های علمی ایستادگی کردند، مانند سوزان مونارز که پس از دوره‌ای کوتاه به‌عنوان رئیس مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های آمریکا برکنار..

آلبوم تصاویر بارش شهابی جوزایی ۲۰۲۵

بارش شهابی جوزایی ۲۰۲۵ در روزهای گذشته با نمایش آتش‌بازی آسمانی پایان سال، رصدگران آسمان را به وجد ‌آورد و تصاویر زیبایی را رقم زد.

به گزارش ایسنا، «بارش شهابی جوزایی» (Geminids) در روز ۱۳ دسامبر با اوج گرفتن در طول شب، آتش‌بازی کیهانی خیره‌کننده‌ای را به نمایش گذاشت. طی این رویداد، بخش‌هایی از سیارک «۳۲۰۰ فایتون»(۳۲۰۰ Phaethon) در منظومه شمسی با جو زمین برخورد داشتند و رگه‌های آتشینی را به وجود آوردند که آسمان شب دسامبر را روشن ‌کردند.

به نقل از اسپیس، به نظر می‌رسد شهاب‌های جوزایی در آسمان حرکت می‌کنند و از صورت فلکی «جوزا»(Gemini) که در طول ماه دسامبر میزبان غول گازی مشتری است، دور می‌شوند. عکاسان توانستند مناظر چشمگیری را ثبت کنند زیرا ستاره‌های دنباله‌دار در میان میدان‌های ستاره‌ای صورت‌های فلکی درخشان نیم‌کره شمالی از جمله «گاو»(Taurus) و «شکارچی»(Orion) به سرعت در حرکت بودند؛ در حالی که ستاره‌های جواهرمانند خوشه باز «پروین»(Pleiades) در همان نزدیکی می‌درخشیدند.

برای دیدن مجموعه‌ای از تصاویر زیبا که شکوه بارش شهابی جوزایی ۲۰۲۵ را از دریچه‌ دوربین عکاسان نجومی بااستعداد سراسر ..

آلبوم تصاویر فضایی روزهای گذشته به انتخاب آژانس فضایی اروپا

آژانس فضایی اروپا عکس‌هایی را منتشر کرده است که زیبایی‌های فضا را در روزهای اخیر به نمایش می‌گذارند.

به گزارش ایسنا، فضا همواره میزبان رویدادهای جدید است و عکس گرفتن از آنها سرگرمی محبوبی برای علاقه‌مندان به حوزه فضا به شمار می‌رود.

به نقل از وب‌سایت رسمی آژانس فضایی اروپا، عکس‌هایی که بین روزهای هشت تا ۱۲ دسامبر ثبت شده‌اند، زیبایی‌های فضا را به نمایش می‌گذارند.

دنباله‌دار «۳I/ATLAS» در پرتو ایکس

رصدخانه فضایی پرتو ایکس «ایکس‌ام‌ام-نیوتون»(XMM-Newton) آژانس فضایی اروپا، دنباله‌دار میان‌ستاره‌ای ۳I/ATLAS را در روز سوم دسامبر به مدت حدود ۲۰ ساعت رصد کرد. در این مدت، دنباله‌دار حدود ۲۸۲ تا ۲۸۵ میلیون کیلومتر از فضاپیما فاصله داشت.

ایکس‌ام‌ام-نیوتون این دنباله‌دار را با «دوربین تصویربرداری فوتون اروپا»(EPIC) خود که حساس‌ترین دوربین پرتو ایکس آن است، رصد کرد.

این عکس، دنباله‌دار را در حال تابش پرتو ایکس کم‌انرژی نشان می‌دهد. رنگ آبی نشان‌دهنده فضای خالی با پرتو ایکس بسیار کم است و رنگ قرمز، تابش پرتو ایکس دنباله‌دار را برجسته می‌کند. ستاره‌شناسان انتظار داشتند این تابش را ببینند، زی..

تأثیر مریخ بر آب‌وهوای زمین/معرفی سریع‌ترین جت غیرنظامی/خبری ازموضوع اصلاح سهمیه‌های کنکور

سرویس علمی و دانشگاهی ایسنا در روز یکشنبه، ۲۳ آذر ۱۴۰۴ میزبان اخبار گوناگونی در حوزه‌هایی همچون علم، پژوهش، فضا، دانش‌بنیان‌ها، فناوری، هوش مصنوعی و دانشگاهی بود که در اینجا قصد داریم نگاهی به خلاصه‌ای از این اخبار بیندازیم.

به گزارش ایسنا، سرویس علمی و دانشگاهی خبرگزاری دانشجویان ایران در روزی که گذشت، به اخبار گوناگونی پرداخته است که در ادامه قصد داریم، مروری داشته باشیم بر اخبار منتشر شده امروز که برای مطالعه نسخه کامل هر یک از آنها می‌توانید بر روی تیتر آبی‌رنگ خبر کلیک کنید.

تأثیر شگفت‌انگیز مریخ بر آب و هوای زمین!

دانشمندان کشف کردند که سیاره سرخ تأثیر شگفت‌انگیزی بر آب و هوای زمین دارد.

ماده مغذی رایجی که روده‌های ما را به کارخانه‌های شیمیایی مبارزه با دیابت تبدیل می‌کند

میکروب‌هایی که در روده‌های ما زندگی می‌کنند، قابلیت تبدیل به کارگران شیمیایی بسیار قدرتمندی را دارند و اکنون مشخص شده است که یک ماده مغذی رایج، روده‌های ما را به کارخانه‌های شیمیایی مبارزه با دیابت تبدیل می‌کند.

دانشگاه‌های انگلستان در وضعیت قرمز مالی

گزارش‌های مالی تازه منتشرشده نشان می‌دهد دانشگاه‌های ..

ماده مغذی رایجی که روده‌های ما را به کارخانه‌های شیمیایی مبارزه با دیابت تبدیل می‌کند

میکروب‌هایی که در روده‌های ما زندگی می‌کنند، قابلیت تبدیل به کارگران شیمیایی بسیار قدرتمندی را دارند و اکنون مشخص شده است که یک ماده مغذی رایج، روده‌های ما را به کارخانه‌های شیمیایی مبارزه با دیابت تبدیل می‌کند.

به گزارش ایسنا، دانشمندان با افزودن به تحقیقات روزافزونی که ثابت می‌کند میکروبیوم روده ما متحد قدرتمندی در مبارزه با بیماری‌هاست، دریافته‌اند که یک ماده مغذی که به راحتی در غذاهای ما یافت می‌شود، باعث می‌شود روده‌های ما ترکیبات قدرتمند تنظیم‌کننده انسولین را تولید کنند.

به نقل از نیو اطلس، علم پزشکی برای دهه‌ها، بر توسعه درمان‌هایی متمرکز بوده است که از خارج از بدن بیماران به آنها تجویز می‌شود. با این حال، اکنون تحقیقات بیشتر و بیشتری بر روی راه‌هایی برای هدایت گروه میکروب‌هایی که در روده‌های ما زندگی می‌کنند، برای تولید ترکیباتی که برای مبارزه با بیماری نیاز داریم، متمرکز شده است.

به عنوان مثال، اوایل امسال مشخص شد که یک آنتی‌بیوتیک که در درجه اول در دامپزشکی استفاده می‌شود، توانسته است میکروب‌های روده موش را متقاعد کند تا اسید کولونیک (یک ترکیب افزایش‌دهنده طول عمر) تولید..

بانوی ایرانی در میان ۱۰ فرد تاثیرگذار جهان علم در سال ۲۰۲۵

مجله نیچر به معرفی ۱۰ نفر از افرادی پرداخته است که تغییرات قابل توجهی در جهان علم در سال ۲۰۲۵ میلادی ایجاد کردند. یک مقام برکنارشده‌ی سلامت عمومی، یک پرورش‌دهنده‌ی پشه و یک نوزاد با لبخندی که در سراسر جهان دیده شد. این‌ها فقط چند نفر از افراد قابل توجهی هستند که برای فهرست ۱۰ نفر سال نیچر (Nature’s 10) انتخاب شده‌اند.

به گزارش ایسنا، فهرست ۱۰ فرد منتخب نیچر (Nature’s 10) روندها و کشفیات مهم علمی در طول یک سال را بیان می‌کند و داستان افرادی را روایت می‌کند که در آن‌ها نقش داشته‌اند. این فهرست توسط سردبیران نیچر گردآوری می‌شود تا برخی از تاثیرگذارترین پژوهش‌ها و مهم‌ترین تحولاتی را معرفی کند که جهان ما را شکل می‌دهند. برگزیدگان امسال دانشمندانی هستند که به دورترین نقاط کیهان و عمیق‌ترین بخش‌های اقیانوس‌ها می‌نگرند، و همچنین یک کارمند دولتی که در میانه‌ی یک آشفتگی عظیم در ایالات متحده، از سیاست سلامت عمومی مبتنی بر شواهد دفاع کرد. در ادامه با این ۱۰ نفر آشنا می‌شویم.

سارا تبریزی؛ دانشمندی که پشت نخستین ژن‌درمانی بیماری هانتیگنتون است

در یک تماس ویدئویی در اوایل سپتامبر، سارا تبریزی بر..

تشخیص هپاتیت C در عرض ۱۵ دقیقه

با توجه به اینکه هپاتیت C حدود ۵۰ میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می‌دهد، این آزمایش سریع در محل می‌تواند به کشورها کمک کند تا به هدف حذف این بیماری تا سال ۲۰۳۰ که توسط سازمان جهانی بهداشت تعیین شده است، نزدیک‌تر شوند.

به گزارش ایسنا، دانشمندان دانشگاه نورث‌وسترن سریع‌ترین روش تشخیص ویروس هپاتیت C را ساخته‌اند. این آزمایش تنها در عرض ۱۵ دقیقه نتیجه می‌دهد و بسیار سریع‌تر از گزینه‌های سریع موجود کنونی است. پژوهشگران می‌گویند این سرعت می‌تواند مانع از ترک کلینیک‌ها بدون پاسخ شود و امکان آغاز فوری درمان را فراهم می‌کند.

به نقل از آی‌ای، هپاتیت C مزمن حدود ۵۰ میلیون نفر را در جهان مبتلا کرده است. این بیماری سالانه حدود ۲۴۲ هزار مرگ‌ومیر ایجاد می‌کند، عمدتا به دلیل سیروز و سرطان کبد. عفونت با یک دوره دارویی هشت تا ۱۲ هفته‌ای قابل درمان است، اما بسیاری از افراد هرگز درمان را آغاز نمی‌کنند. آزمایش‌های کند، پرهزینه یا غیرقابل دسترس همچنان مانع اصلی هستند.

مهندسان و پزشکان نورث‌وسترن برای رفع این شکاف، یک آزمایش PCR در محل بر روی سکوی DASH توسعه دادند. پژوهشگران در ابتدا DASH را ..

از ساخت موشک‌ با کمک هوش مصنوعی تا مبارزه یک ربات انسان‌نما با سازنده‌اش

حوزه علم و دانشگاه امروز ۱۹ آذر شاهد اخبار گوناگونی بود که این گزارش به اختصار به آنها پرداخته است.

به گزارش ایسنا، برخی اخبار امروز سرویس علمی و دانشگاهی به اختصار در این گزارش آورده شده‌اند. برای مطالعه نسخه کامل خبر کافی است بر روی تیتر آبی‌رنگ آن کلیک کنید.

گامی به سوی ساخت موشک‌ با کمک هوش مصنوعی

یادگیری از طریق تجربه چه انسانی و چه ماشینی آینده‌ اکتشافات فضایی را شکل می‌دهد و سالانه شرکت‌ها و سازمان‌های فضایی صدها موشک را به فضا پرتاب می‌کنند و با ماموریت‌های بلندپروازانه به ماه، مریخ و فراتر از آن، این تعداد قرار است به‌شدت افزایش پیدا کند. اما این رؤیاها بر یک چالش حیاتی تکیه دارند: پیشرانش که روش‌هایی هستند که برای راندن موشک‌ها و فضاپیماها به جلو استفاده می‌شوند. چالشی که برای غلبه به آن می‌توان به هوش مصنوعی روی آورد.

«روانشناسی» و «حقوق» پرمتقاضی‌ترین و «زبان فارسی» کم‌اقبال‌ترین رشته‌ها

رئیس دانشگاه آزاد تهران جنوب با اعلام پرمتقاضی‌ترین و کم‌اقبال‌ترین رشته‌های این واحد دانشگاهی، گفت: رشته‌های حسابداری، طراحی لباس، روانشناسی و حقوق در صدر و رشته‌های طراحی پارچه، مدی..