تقریباً تمامی لوازمی که در اطراف خود مشاهده میکنید، بدون چسب مناسب وجود نداشتند! حتی تلفن همراهی که از آن استفاده میکنید هم در برخی از قسمتها و قطعات چسب دارد. زمانی هم که نوبت به چسب نواری میرسد، منظور یکی از پرکاربردترین چسبها است که در خانهها و لوازم تمامی ما جای خود را پیدا میکند. اگر به اطراف خود نگاه کنید، چسب نواری یکی از آن ابزارهایی است که شاید در نگاه اول چندان به چشم نیاید، اما در هر گوشهای از زندگیمان جای دارد؛ از بستهبندی هدیه ولنتاین و تولدمان گرفته تا تعمیرات فوری برخی لوازم و حتی جعبه شیرینی خواستگاری و میهمانی! این محصول به ظاهر ساده، شاهکاری از دانش، شیمی و فناوری است که با ترکیب دقیق مواد و فرآیندهای پیشرفته به وجود میآید.
به این ترتیب پشت این نواری که بیصدا در یک گوشه نشسته و کارش را انجام میدهد، داستانی جذاب از مواد شیمیایی و مهندسی نهفته است. چسب نواری نه تنها در خانهها، بلکه در صنایع مختلف هم نقش مهمی دارد، اما آیا تا به حال فکر کردهاید که این وسیله پرکاربرد از چه موادی ساخته میشود یا چسب نواری چگونه ساخته میشود؟ هر عنصر کوچک در تولید این محصول نقشی تعیینکننده دارد و هر مرحله از تولید آن، هنری از علم و صنعت است که در ادامه این مطلب به آن خواهیم پرداخت.
مواد تشکیل دهنده چسب نواری
در پاسخ به چسب از چی درست می شود؟ باید گفت که چسب نواری به طور کلی از دو بخش اصلی لایه چسب یا مواد چسبنده و لایه پشتیبان تشکیل شده است. لایه پشتیبان اغلب از موادی مانند پلی پروپیلن استات سلولز یا حتی کاغذ ساخته میشود و البته پلی پروپیلن به دلیل مقاومت بالا و خاصیت انعطافپذیری، یکی از محبوبترین گزینهها برای تولید این لایه است. در موارد خاص، از مواد پیشرفتهتر مانند پلی اتیلن یا فیلمهای فلزی هم استفاده میشود و در هر صورت، این لایه باید سبک، مقاوم و در عین حال سازگار با لایه چسب باشد.
لایه چسب هم از مواد شیمیایی پیچیدهای ساخته میشود که به فشار حساس هستند و خاصیت چسبندگی بالایی دارند. چسبهای مبتنی بر رزین آکریلیک، لاستیک طبیعی یا سیلیکون رایجترین نوع چسبهای استفادهشده در چسبهای نواری به حساب میآیند. این مواد با دقت فراوان به ترکیباتی تبدیل میشوند که هم مقاومت لازم را داشته باشند و هم به راحتی از روی سطوح جدا نشوند.
نحوه تولید چسب نواری
چسب نواری وسیلهای بسیار مهمی بوده که در بسیاری از فعالیتهای روزمره و صنعتی به کار میرود. از این رو فرآیند تولید این محصول شامل مراحل دقیق و استفاده از مواد باکیفیت است تا کاربرد و دوام مطلوبی داشته باشد.
- تهیه کردن یک لایه پشتیبان مناسب:
همانطور که اشاره کردیم، لایه پشتیبان اغلب از فیلم پلاستیکی مانند پلی پروپیلن ساخته میشود و این فیلمها با ضخامتهای مختلف تولید و به صورت رولهای بزرگ آماده میشوند.
- آماده کردن سطح فیلم:
در تولید چسب نواری برای بهبود چسبندگی، سطح فیلم تحت فرآیند کرونا قرار میگیرد که با افزایش انرژی سطحی، امکان اتصال بهتر چسب به فیلم را فراهم میکند. سپس یک لایه نازک پرایمر به سطح فیلم اعمال میشود تا چسبندگی بین فیلم و چسب تقویت شود.
- مرحله اساسی ایجاد چسبندگی:
چسب حساس به فشار، مانند رزین آکریلیک، به صورت یکنواخت بر روی سطح پرایمر خورده فیلم پوشانده میشود. ضخامت این لایه چسب با دقت تنظیم میشود تا عملکرد مطلوب حاصل گردد.
- خشک کردن مواد و چسب نواری:
به طور معمول فیلم پوشیده شده از چسب از تونلهای مخصوصی عبور میکند تا حلالهای موجود در چسب تبخیر شده و لایه چسب خشک و آماده استفاده شود. پس از خشک شدن خم رول بزرگ چسب به اندازههای کوچکتر برش داده شده و سپس این رولها بستهبندی و برای عرضه به بازار آماده میشوند.
در نهایت ساخت چسب نواری با وجود ظاهری ساده، ترکیبی از دانش شیمی، مهندسی مواد و فناوری خاصی است و هر مرحله تولید محصول با دقت انجام میشود تا نیازهای متنوع کاربران را برآورده کند. به این ترتیب شاید دفعه بعدی که از چسب نواری استفاده کردید، لحظهای به داستان نحوه تولید چسب نواری فکر کنید؛ داستانی که به خوبی نشان دهنده قدرت علم شیمی در حل سادهترین و در عین حال مهمترین نیازهای ما است!